Lăng Khải Định – Khu lăng mộ pha trộn kiến trúc Đông Tây ở Huế
Lăng Khải Định, còn gọi là Ứng Lăng, được vua Khải định cho xây trong 11 năm, một số nguyên liệu còn do vua cử người sang các nước Pháp, Nhật, Trung Quốc để đem về. Lăng là sự kết hợp giữa kiến trúc phương Đông và Phương tây vì thế ta có thể thấy lăng Khải Định có nét kiến trúc khác biệt với các lăng còn lại của vua chúa nhà Nguyễn
Khi đến đây, du khách dễ dàng nhận thấy lăng có vị trí đắc địa, phía trước lấy một quả đồi thấp làm tiền án, có hai núi chầu trước mặt làm “Tả thanh long” và “Hữu bạch hổ”. Đứng trên lăng có thể nhìn bao quát được cả một vùng đồi núi rộng lớn, xung quanh là những rừng cây bao phủ, khung cảnh thiên nhiên hài hòa.
Vua Khải Định lên ngôi năm 31 tuổi, là vị vua thứ 12 của nhà Nguyễn. Khi tại vị, ông đã cho xây lăng mộ tại núi Châu Chữ. Lăng được xây dựng trong hơn một thập kỷ bởi nhiều thợ và nghệ nhân tài giỏi trong cả nước. So với các lăng khác, tuy nhỏ hơn nhưng lăng Khải Định được xây công phu, tỉ mỉ và tinh xảo nhất.
Du khách sẽ đi qua cổng chào uy nghiêm gồm 37 bậc cầu thang với thành được đắp các tượng rồng lớn lên tới sảnh ngoài.
Từ đó leo tiếp 29 bậc nữa để lên đến sân bái đình, nơi đặt các tượng đá hình quan văn, quan võ, lính túc vệ và tượng binh đối xứng hai bên.
Ở giữa sân chầu có nhà bia bát giác được xây bằng bê tông cốt thép sừng sững, hòa trộn phong cách kim cổ.
Hai bên là hai cột trụ biểu cao được trạm trổ tinh tế, uy nghi giữa núi rừng.
Từ sân chầu đi tiếp 15 bậc thang nữa đến điện Khải Thành được xây dựng cầu kỳ, hòa trộn nhiều phong cách kiến trúc khác nhau.
Không gian sảnh ngoài ở điện là nơi thắp hương và để ảnh của nhà vua, nổi bật là các điện tường phẳng được trang trí dày đặc bằng nghệ thuật khảm kính sứ. Tranh trên tường, dưới nền lát gạch men hoa và trên trần đều vẽ Cửu long ẩn hiện trong mây. Cả không gian 6 mặt đã tạo nên một thế giới nghệ thuật.
Tượng vua Khải Ðịnh Phòng được đặt tại chính tẩm, phía sau của điện Khải Thành, được đúc tại Pháp năm 1920, mộ phần ở phía dưới. Trong cùng là khán thờ với bài vị của vị vua quá cố.
Một hình rồng trên nhà bia bát giác có những họa tiết trang trí tinh tế.
Các tượng ở lăng được làm bằng chất liệu đá quý hiếm, tạc kỳ công và đều có khí sắc.