Mua bản quyền ôtô – giải pháp tối ưu nhất cho các hãng xe mới ra mắt

Để giảm vốn đầu tư và tiếp cận thị trường nhanh hơn, các hãng xe mới ra thị trường bán sản phẩm của mình nhưng do hãng khác phát triển.

Cuối tháng 3/2018, hãng xe Nhật Toyota ra mắt Yaris sedan bản nâng cấp đời 2019 tại thị trường Mỹ. Nếu không kể logo và nhìn từ thiết kế hai bên hông đến nội thất, thậm chí động cơ, mẫu xe Toyota thực tế giống với dòng xe Mazda 2. Đây là một trong số nhiều trường hợp hai hoặc nhiều hãng sử dụng chung một sản phẩm, nhưng bán riêng rẽ, khác tên, khác giá bán tùy từng thị trường. Thuật ngữ trong ngành bốn bánh gọi là Rebadge.

Rebadge – Chiến thuật của các hãng xe mới

Khái niệm Rebadge được sử dụng nhiều trong những năm trở lại đây trong ngành công nghiệp ôtô. Nhưng khoảng hơn 80 năm trước, nhiều hãng xe hơi của vương quốc Anh đã sử dụng cách làm này. Sau đó chiến lượt này được người Mỹ tiếp thu và đẩy mạnh từ những năm 1930, theo Motoring.

Có nhiều nguyên nhân khiến các hãng xe mới ra mắt áp dụng chiến lược Rebadge. Một trong số đó là để các hãng xe mới tiết kiệm chi phí đầu tư bằng các thỏa thuận hợp tác ngắn hoặc dài hạn, tạo ra kiểu “mì ăn liền” chứ không tốn nhiều tiền để “nấu”.

Đọc thêm: Vì sao các mẫu ô tô khác nhau ở từng thị trường?

Nội dung thỏa thuận cho phép một hãng xe khác được sử dụng chung sản phẩm, nền tảng phát triển xe, các thành phần linh kiện chế tạo. Vì thế, những mẫu xe có cùng thiết kế, thậm chí động cơ giống hệt nhau nhưng tên gọi khác nhau không phải là chuyện hiếm trên nhiều thị trường quốc tế.

Một sản phẩm Rebadge có thể là bản sao hoàn chỉnh dựa trên một mẫu xe nào đó. Trường hợp Mazda2 và Toyota Yaris sedan kể trên là một ví dụ điển hình. Nhưng cũng có trường hợp, hai hãng xe muốn hợp tác, tận dụng những thế mạnh của nhau để cho ra một sản phẩm chung. Sau đó, mỗi hãng ô tô có những tinh chỉnh ở một hoặc nhiều chi tiết thiết kế, gắn logo riêng và phân phối riêng. Dòng xe Toyota 86 và Subaru BRZ là một trường hợp như vậy.

Ngoài hợp tác với nhau, việc mua, sở hữu chéo cổ phần giữa hai hoặc nhiều hãng xe cũng tạo tiền đề để các sản phẩm Rebadge xuất hiện. Một mặt hãng lớn thì có cơ hội để thúc đẩy doanh số, gia tăng lợi nhuận của mình. Mặt khác, các hãng ô tô nhỏ hơn vì chưa có đủ tiềm lực, có thể được thừa hưởng hoặc dùng chung nền tảng có sẵn của đối tác để phát triển sản phẩm.

Cơ hội tiếp cận thị trường cho các hãng xe mới ra đời

Hãng xe đến từ Malaysia, Proton trong một thông báo mới đây cho biết sẽ ra mắt mẫu SUV đầu tiên vào giữa 2018. Mẫu xe phát triển dựa trên nền tảng Geely Boyue hiện đang bán tại thị trường Trung Quốc, trong khi tên gọi khi bán chính thức tại Malaysia chưa có. Paultan cho biết, mẫu xe đa dụng đầu tiên của Proton như một bản sao của Boyue nhưng có một vài khác biệt để phù hợp với thị hiếu tiêu dùng của thị trường cũng như đặc thù quốc gia có tay lái nghịch. Trong khi kế hoạch lắp ráp mẫu xe SUV này bắt đầu từ 2019.

Cách làm của hãng xe Proton muốn tận dụng tiềm lực sẵn có của Geely, tạo ra sản phẩm mới để nuôi tham vọng hồi sinh sau khi bán gần 50% cổ phần cho chính Geely. Ngược lại, hãng xe Trung Quốc Geely bắt đầu những bước đi đầu tiên để thâm nhập vào thị trường Đông Nam Á đầy tiềm năng, thông qua Proton.

Một nguyên nhân khác khiến các hãng xe ô tô sử dụng chiến lược Rebadge là muốn đẩy nhanh tiến độ đưa sản phẩm ra thị trường mà bản thân hãng vốn xa lạ, ít tiếng tăm. Hoặc khách hàng quốc gia, khu vực đó có thói quen mua sắm, quan tâm thương hiệu nội địa hơn là các thương hiệu nước ngoài.

Thị trường cần thời gian để “chấp nhận” một thương hiệu mới. Thay vì mất nhiều năm để xây dựng hình ảnh và đạt mục tiêu lợi nhuận sớm, một hãng xe ô tô mới có thể tận dụng sản phẩm, dây chuyền sẵn có cộng với độ phủ sóng thương hiệu của một hãng xe khác để kinh doanh. Để làm được điều này, thông thường một hãng xe sẽ thâu tóm thương hiệu khác để bán các sản phẩm của mình bằng logo của hãng xe bị thâu tóm nhưng nổi tiếng ở các quốc gia, khu vực đó.

Những trường hợp Rebadge điển hình

Hồi tháng 3/2017, tập đoàn General Motors (GM) thông báo bán hai hãng con là Opel và Vauxhall cho ngân hàng Pháp BNP Paribas và PSA, tập đoàn sở hữu hai thương hiệu nổi tiếng Citroen và Peugeot. Trong khoảng thời gian gần 90 năm hiện diện ở lục địa già, nhiều mẫu xe của GM được bán mang logo của Opel, Vauxhall.

Đọc thêm: VinFast mua lại GM Việt Nam

Một vài dẫn chứng cho kiểu Rebadge của hãng GM như dòng xe Chevrolet Bolt ở thị trường Mỹ khi bán ở châu Âu có tên gọi Opel Ampera-e. Chevrolet Spark được khách hàng lục địa già biết đến bằng tên Opel Karl, riêng tại thị trường Anh quốc là Vauxhall Viva.

Trên thị trường xe hơi thế giới, có rất nhiều trường hợp Rebadge được các hãng xe áp dụng. Dưới đây là một số ví dụ:

Toyota 86 và Subaru BRZ, hai mẫu xe có thiết kế ngoại hình giống hệt nhau. Ảnh: Carscoops.

Proton Perdana đời 2016 đã thay đổi một vài chi tiết nhỏ từ chiếc xe Honda Accord thế hệ 6 và bán tại thị trường Malaysia. Ảnh: Motortrader, Autotrader.

Thành quả hợp tác giữa Infiniti và hãng xe Đức Mercedes tạo nên hai mẫu xe đa dụng cỡ nhỏ QX30 và GLA như bản sao của nhau dù vẫn có những nét thiết kế đặc trưng của từng hãng.

Không có thế mạnh ở mảng xe bán tải tại Mỹ, Suzuki tìm kiếm đối tác Nissan để ra đời mẫu Equator (2008-2012) dựa trên chiếc Frontier của hãng xe đồng hương. Ảnh: CarGurus, The Car Connection.

Những năm 1990 tại Mỹ, hãng xe Honda muốn có một mẫu SUV để đáp ứng nhu cầu tăng của thị trường, trong khi Isuzu cần xe minivan. Hai hãng thảo luận và đi đến quyết định: Honda dùng mẫu xe SUV Rodeo của Isuzu nhưng gắn logo của Honda. Ngược lại, mẫu xe Odyssey của hãng Honda được cải biên đôi chút để có tên mới Oasis dưới logo của Isuzu.

Phạm Trung